రమ్యకృష్ణ నిజమే చెప్పింది…. మళ్లీ లైంగిక దోపిడీ వార్తల్లోకి వచ్చింది…

.

Ravi Vanarasi ……… రమ్యకృష్ణ ఓ ఇంటర్వ్యూ లో తాజాగా చేసిన వ్యాఖ్యలు సినీ పరిశ్రమలో కాస్టింగ్ కౌచ్ గురించి మరోసారి తీవ్ర చర్చకు దారితీశాయి.

(హీరోయిన్ అవ్వాలంటే దర్శకుడు, హీరో బెడ్ రూమ్ కి వెళ్లాల్సిందే.. సంచలన విషయాలు బయటపెట్టిన రమ్యకృష్ణ)

రంగుల ప్రపంచంలా కనిపించే సినిమా రంగం వెనుక దాగి ఉన్న ఈ చీకటి కోణం, ఎంతో మంది ఆశలను, కలలను, ఆత్మవిశ్వాసాన్ని నాశనం చేస్తోంది. తెలుగు సినీ పరిశ్రమలో దీని ఉనికి గురించి అనేక వివాదాలు, బహిరంగ చర్చలు, ఆరోపణలు వెలువడ్డాయి.

ఈ నేపథ్యంలో, కాస్టింగ్ కౌచ్ అంటే ఏమిటి, దాని మూలాలు, అది ఎలా విస్తరించింది, బాధితులు ఎదుర్కొనే సమస్యలు, పరిశ్రమపై దాని ప్రభావం, చట్టపరమైన అంశాలు, మరియు దీనిని అరికట్టడానికి తీసుకోవాల్సిన చర్యల గురించి లోతైన విశ్లేషణను ఇప్పుడు చూద్దాం.

కాస్టింగ్ కౌచ్ అంటే ఏమిటి?

సాధారణంగా, కాస్టింగ్ కౌచ్ అనేది నటీనటులు (ముఖ్యంగా నటీమణులు) సినిమా అవకాశాల కోసం, ప్రముఖ పాత్రల కోసం, లేదా తమ కెరీర్‌లో ముందుకు వెళ్లడం కోసం లైంగిక సంబంధాలకు అంగీకరించాల్సిన పరిస్థితిని సూచిస్తుంది. ఇక్కడ “కాస్టింగ్” అంటే ఒక పాత్ర కోసం ఎంపిక చేయడం, “కౌచ్” అంటే పడక.

అంటే, లైంగిక సంపర్కం ద్వారా పాత్రలను పొందడం అన్నమాట. ఇది కేవలం పడకగదికి మాత్రమే పరిమితం కాదు, లైంగిక వేధింపుల నుంచి లైంగిక దాడి వరకు అనేక రూపాల్లో వ్యక్తమవుతుంది. అధికార స్థానాల్లో ఉన్న నిర్మాతలు, దర్శకులు, కాస్టింగ్ డైరెక్టర్లు, ఇతర ప్రభావవంతమైన వ్యక్తులు ఈ దురాగతానికి పాల్పడతారు. అవకాశాలు ఆశ చూపి, తమ లైంగిక కోరికలను తీర్చుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తారు.

కాస్టింగ్ కౌచ్ మూలాలు, చారిత్రక నేపథ్యం

కాస్టింగ్ కౌచ్ అనే పదం హాలీవుడ్‌లో 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలోనే వాడుకలోకి వచ్చింది. అప్పట్లో మెట్రో-గోల్డ్‌విన్- మేయర్ (MGM) వంటి స్టూడియోల అధిపతులు, నిర్మాతలు నటీమణులను లైంగికంగా దోపిడీ చేశారనే ఆరోపణలు ఉండేవి. ఈ పద్ధతి కేవలం హాలీవుడ్‌కు మాత్రమే పరిమితం కాలేదు.

ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న అన్ని సినీ పరిశ్రమల్లో, ముఖ్యంగా భారతీయ చిత్ర పరిశ్రమలో దీని ప్రభావం తీవ్రంగా ఉంది. తెలుగు, హిందీ, తమిళం, మలయాళం, ఒడియా వంటి అన్ని భాషల్లోని సినీ ప్రముఖులు, నటీనటులు ఈ సమస్య గురించి ప్రస్తావించారు.

తెలుగు సినీ పరిశ్రమలో కాస్టింగ్ కౌచ్ ఉనికి

తెలుగు సినీ పరిశ్రమలో కాస్టింగ్ కౌచ్ అనేది బహిరంగ రహస్యం. అనేక మంది నటీనటులు, ముఖ్యంగా నటీమణులు ఈ విషయంపై తమ చేదు అనుభవాలను పంచుకున్నారు. గతంలో ఎంతో మంది ప్రముఖ నటీనటులు, ఇండస్ట్రీలో నిలదొక్కుకోవడానికి ఎలాంటి రాజీపడాల్సి వచ్చిందో పరోక్షంగానో, ప్రత్యక్షంగానో వెల్లడించారు. ఇటీవల కాలంలో, #MeToo ఉద్యమం తర్వాత ఈ సమస్యపై మరింత స్పష్టమైన చర్చలు, ఆరోపణలు బయటి ప్రపంచానికి వచ్చాయి.

కొన్ని ప్రముఖ ఉదాహరణలు, సంఘటనలు:

శ్రీ రెడ్డి వివాదం: 2018లో నటి శ్రీ రెడ్డి తెలుగు ఫిలిం ఛాంబర్ ఆఫ్ కామర్స్ ముందు అర్ధనగ్నంగా నిరసన తెలపడం దేశవ్యాప్తంగా సంచలనం సృష్టించింది. ఆమె తెలుగు సినీ పరిశ్రమలో కాస్టింగ్ కౌచ్ విపరీతంగా ఉందని ఆరోపించారు.

హేమ కమిటీ నివేదిక: కేరళ హైకోర్టు ఆదేశాల మేరకు మలయాళ చిత్ర పరిశ్రమలో లైంగిక వేధింపులపై హేమ కమిటీ ఒక నివేదికను సమర్పించింది. ఆ తర్వాత, తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమలో కూడా ఇలాంటి ఒక నివేదిక (సబ్- కమిటీ నివేదిక) గురించి చర్చ జరిగింది.

2022లో సమర్పించిన ఈ నివేదిక ప్రకారం, పరిశ్రమలో “లైంగిక కోరికల కోసం పని అడగడం”, “సమాన వేతనం లేకపోవడం”, “వేతనాలు చెల్లించకపోవడం”, “ఒప్పందాలు లేకపోవడం” వంటి సమస్యలు “విపరీతంగా” ఉన్నాయని వెల్లడైంది.

సయామీ ఖేర్ అనుభవం:  నటి సయామీ ఖేర్ ఇటీవల ఒక ఇంటర్వ్యూలో తాను 19 లేదా 20 ఏళ్ల వయసులో తెలుగు సినిమా కోసం ఒక లేడీ ఏజెంట్ ద్వారా “కాస్టింగ్ కౌచ్” అనుభవాన్ని ఎదుర్కొన్నట్లు తెలిపారు. “రాజీపడాల్సి వస్తుంది” అని ఆమెను అడిగారని, అయితే తాను దానిని తిరస్కరించానని చెప్పారు.

ఫాతిమా సనా షేక్ అనుభవం: అమీర్ ఖాన్ “దంగల్” సినిమాతో పరిచయమైన ఫాతిమా సనా షేక్ కూడా తెలుగు సినిమాలో అవకాశం కోసం ఒక నిర్మాత “మానసికమైన వేధింపులకు” గురిచేశారని తెలిపారు. “అన్నింటికీ సిద్ధంగా ఉన్నారా?” అని అడిగారని, తాను అమాయకురాలిగా నటించి, అతను ఎంత నీచంగా వ్యవహరిస్తాడో చూడాలనుకున్నానని చెప్పారు.

ఈ సంఘటనలు కేవలం కొన్ని ఉదాహరణలు మాత్రమే. తెర వెనుక ఎంతో మంది ఇలాంటి చేదు అనుభవాలను ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ, భయం, కెరీర్ నాశనమవుతుందనే ఆందోళన, సమాజం ఎలా చూస్తుందోనన్న భయంతో మౌనంగా ఉండిపోతారు.

కాస్టింగ్ కౌచ్ ప్రభావం: బాధితులు ఎదుర్కొనే సమస్యలు… కాస్టింగ్ కౌచ్ బాధితులు కేవలం శారీరక వేధింపులకు మాత్రమే కాదు, తీవ్రమైన మానసిక, భావోద్వేగ సమస్యలకు కూడా గురవుతారు.

మానసిక క్షోభ: అవమానం, భయం, నిస్సహాయత, ఆత్మవిశ్వాసం కోల్పోవడం, డిప్రెషన్, ఆందోళన వంటి సమస్యలు తలెత్తుతాయి.

కెరీర్ నాశనం: కాస్టింగ్ కౌచ్‌కు ఒప్పుకోని వారికి అవకాశాలు రాకుండా అడ్డుకోవడం, లేదా పరిశ్రమ నుండి వెలివేయడం జరుగుతుంది.

సామాజిక నింద: బయటికి వెల్లడిస్తే సమాజం తమను తప్పుగా చూస్తుందని, “సులభంగా లభించే అవకాశాలను కోరుకుంటారు” అని నిందిస్తుందని బాధితులు భయపడతారు.

న్యాయ వ్యవస్థపై అపనమ్మకం: ఫిర్యాదు చేసినా న్యాయం జరుగుతుందన్న నమ్మకం లేకపోవడం, కేసు విచారణలో ఎదురయ్యే ఇబ్బందులు బాధితులను మరింత నిరుత్సాహపరుస్తాయి.

కాస్టింగ్ కౌచ్ కు కారణాలు… ఈ దురాగతానికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి:

అధికార దుర్వినియోగం: సినీ పరిశ్రమలో అధికారంలో ఉన్న వ్యక్తులు, తమ స్థానాన్ని ఉపయోగించుకుని ఇతరులను లైంగికంగా దోపిడీ చేస్తారు.

అవకాశాల కొరత, పోటీ: సినీ రంగంలో అవకాశాలు చాలా తక్కువ, పోటీ చాలా ఎక్కువ. దీనిని ఆసరాగా చేసుకుని, అడ్డదారుల్లో అవకాశాలు సంపాదించుకోవడానికి కొందరు అంగీకరించే అవకాశం ఉంటుంది.

నిఘా లేకపోవడం: చాలావరకు సినీ పరిశ్రమ అసంఘటిత రంగం. ఇక్కడ పని ప్రదేశాల్లో లైంగిక వేధింపులను అరికట్టడానికి తగిన కమిటీలు, నిబంధనలు అమలులో ఉండవు.

నిర్భీతి: బాధితులు బయటపడరని, బయటపడినా వారిని ఎవరూ నమ్మరని నేరగాళ్లకు తెలుసు. ఇది వారి నిర్భీతికి కారణం.

వ్యవస్థాపరమైన లోపాలు: బలమైన యూనియన్లు, ఫిర్యాదుల పరిష్కార యంత్రాంగాలు లేకపోవడం, పురుషాధిక్య స్వభావం వంటివి ఈ సమస్యను మరింత పెంచుతాయి.

చట్టపరమైన అంశాలు, పరిష్కార మార్గాలు

భారతదేశంలో లైంగిక వేధింపులను నిరోధించడానికి కొన్ని చట్టాలు ఉన్నాయి. “పని ప్రదేశాల్లో మహిళలపై లైంగిక వేధింపుల (నివారణ, నిషేధం, పరిష్కారం) చట్టం, 2013” (POSH Act), పని ప్రదేశాల్లో లైంగిక వేధింపుల నుండి మహిళలను రక్షించడానికి ఉద్దేశించబడింది.

POSH చట్టం: ఈ చట్టం ప్రకారం, 10 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది ఉద్యోగులు ఉన్న ప్రతి సంస్థ ఒక అంతర్గత ఫిర్యాదుల కమిటీ (ICC) ని ఏర్పాటు చేయాలి. ఈ చట్టం సినీ పరిశ్రమకు కూడా వర్తిస్తుంది. కేరళ హైకోర్టు ఇప్పటికే చిత్ర నిర్మాణ సంస్థలు POSH చట్టం కింద ICCలను ఏర్పాటు చేయాలని ఆదేశించింది. తెలంగాణ హైకోర్టు కూడా తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమలో లైంగిక వేధింపుల ఆరోపణలను పరిష్కరించడానికి ఒక ఉన్నత స్థాయి కమిటీని ఏర్పాటు చేయాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని ఆదేశించింది.

ఫిర్యాదులు: బాధితులు నేరుగా పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేయవచ్చు. లైంగిక వేధింపుల నిరోధక చట్టాల కింద నేరస్థులపై చర్యలు తీసుకోవచ్చు.

జాతీయ మానవ హక్కుల కమిషన్ (NHRC): NHRC కూడా కాస్టింగ్ కౌచ్ ఘటనలపై ఆయా ప్రభుత్వాల నుండి నివేదికలను కోరుతోంది.

మీటూ ఉద్యమం: మీటూ ఉద్యమం అనేది లైంగిక వేధింపులకు గురైన వ్యక్తులను తమ అనుభవాలను బహిరంగంగా పంచుకోవడానికి ప్రోత్సహించిన ఒక ప్రపంచవ్యాప్త సామాజిక ఉద్యమం.

నివారణ చర్యలు, భవిష్యత్ కార్యాచరణ

కాస్టింగ్ కౌచ్‌ను సమూలంగా నిర్మూలించడానికి కొన్ని సమగ్ర చర్యలు తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది:

కఠినమైన చట్టాల అమలు: POSH చట్టాన్ని సినీ పరిశ్రమలో కఠినంగా అమలు చేయాలి. ప్రతి నిర్మాణ సంస్థ, యూనియన్, అసోసియేషన్ తప్పనిసరిగా అంతర్గత ఫిర్యాదుల కమిటీలను ఏర్పాటు చేయాలి.

అవగాహన కల్పన: నటీనటులకు, ముఖ్యంగా కొత్తవారికి వారి హక్కుల గురించి, లైంగిక వేధింపులకు వ్యతిరేకంగా ఉన్న చట్టాల గురించి విస్తృత అవగాహన కల్పించాలి.

బలమైన యూనియన్లు, సంఘాలు: నటీనటులు, సాంకేతిక నిపుణుల హక్కులను పరిరక్షించడానికి, వారి సమస్యలను పరిష్కరించడానికి బలమైన, పారదర్శక యూనియన్లు, సంఘాలు అవసరం.

పారదర్శక కాస్టింగ్ ప్రక్రియలు: కాస్టింగ్ ప్రక్రియను పారదర్శకంగా, నైతికంగా ఉండేలా చర్యలు తీసుకోవాలి. ఏ వ్యక్తిగత సంబంధాలు, అడ్డదారులు లేకుండా ప్రతిభ ఆధారంగా మాత్రమే ఎంపిక జరిగేలా చూడాలి.

బాధితులకు మద్దతు: బాధితులకు మానసిక మద్దతు, న్యాయ సహాయం అందించే వ్యవస్థలను ఏర్పాటు చేయాలి.

పరిశ్రమలో మార్పు: సినీ పరిశ్రమలోని ప్రముఖులు, నిర్మాతలు, దర్శకులు ఈ సమస్యను తీవ్రంగా పరిగణించి, కాస్టింగ్ కౌచ్‌ను సహించబోమని బహిరంగంగా ప్రకటించాలి.

ప్రభుత్వ జోక్యం: రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఈ విషయంలో మరింత చురుకుగా వ్యవహరించి, లైంగిక వేధింపుల నివారణకు ప్రత్యేక సెల్‌లను ఏర్పాటు చేయాలి.

సమాజం యొక్క పాత్ర: సమాజం ఈ సమస్యపై సరైన అవగాహన కలిగి ఉండాలి. బాధితులను నిందించకుండా, వారికి మద్దతుగా నిలబడాలి.

ఆఖరుగా… కాస్టింగ్ కౌచ్ అనేది సినీ పరిశ్రమలోని ఒక తీవ్రమైన సమస్య, ఇది ఎంతో మంది ప్రతిభావంతులైన యువత కలలను చిదిమేస్తోంది. ఈ చీకటి కోణాన్ని తొలగించి, సినిమా రంగాన్ని నిజంగా ఒక రంగుల ప్రపంచంగా మార్చాల్సిన బాధ్యత మనందరిపై ఉంది.

చట్టాలు, నిబంధనలు, అవగాహన, బాధితులకు మద్దతు, మరియు పరిశ్రమలోని ప్రతి ఒక్కరి సహకారంతో మాత్రమే ఈ దురాగతాన్ని పూర్తిగా అంతం చేయగలం. అప్పుడే ప్రతిభకు సరైన గుర్తింపు లభిస్తుంది, మరియు సినిమా రంగం నిజమైన కళాకారులకు సురక్షితమైన ఆశ్రయంగా మారుతుంది.

ఈ అంశంపై నిరంతరం చర్చలు జరగాలి, అవగాహన కల్పించాలి, మరియు మార్పు కోసం కృషి చేయాలి. అప్పుడే “కాస్టింగ్ కౌచ్” అనే పదం చరిత్ర పుటల్లో కలిసిపోతుంది, భవిష్యత్ తరాలకు సురక్షితమైన, గౌరవప్రదమైన సినిమా పరిశ్రమను అందించగలం….