అక్షరాలా ‘ఆనంద భైరవమే… సమాజాన్ని ధిక్కరించిన ఓ గురువు కథ…

.

Subramanyam Dogiparthi …. జంధ్యాల గారు దర్శకత్వం వహించిన సినిమాలు అన్నింటిలోనూ నాకు అత్యంత ఇష్టమైన సినిమా ఈ ఆనందభైరవి . కళా తపస్వి విశ్వనాధ్ దర్శక చరిత్రలో శంకరాభరణం , సప్తపది ఎలాగో జంధ్యాలకు ఈ ఆనందభైరవి అలాంటిది .

ఈ సినిమా కేవలం నాట్య , సంగీతభరిత సినిమా మాత్రమే కాదు . వేల సంవత్సరాలుగా మనసుల్లో పాతుకుపోయిన మూఢాచారాలకు , దుస్సాంప్రదాయాలకు పాతర వేయటానికి చేసిన ప్రయత్నం కూడా .

అందువలన ఈ సినిమాను శంకరాభరణం , సప్తపది వరుసలోకి తీసుకుని వెళ్ళాలి . సాగరసంగమం , సిరిసిరిమువ్వ వరుసలోకి కూడదని నా అభిప్రాయం . It’s a musical , visual splendour . ఓ అపురూప దృశ్య కావ్యం , ఓ కళాఖండం .

మన తెలుగు వారి నాట్యం కూచిపూడి . ఆ కూచిపూడి నృత్యాన్ని ఆడవారు ఆడకూడదని సిధ్ధేంద్ర యోగి ఆంక్ష విధించారని , అది ఆనాటి కాల మాన దేశ పరిస్థితులను బట్టి ఆ ఆంక్షను విధించి ఉంటారని నారాయణ శర్మ చేత చెప్పిస్తాడు జంధ్యాల . శిక్షణ ఇస్తే కులంతో సంబంధం లేకుండా నైపుణ్యం ఉన్న ఎవరయినా రాణిస్తారని సమాజానికి చెప్పే ప్రయత్నం ఈ సినిమా .

తన తర్వాత తన నాట్య వారసత్వాన్ని తన కుమారుడు కొనసాగించాలని శర్మ గారి ఆకాంక్ష . కడుపు నింపని ఆ కూచిపూడి నృత్యం కన్నా మామూలు చదువు చదువుకుని సుఖంగా బతకటం మంచిదని ఆ తల్లి , మేనమామల ఆలోచన .

నిస్సహాయ స్థితిలో రోడ్ల మీద సర్కస్ ఫీట్లతో కడుపు నింపుకునే ఒక దొమ్మరి పిల్లను తెచ్చుకుని ఆమెను గొప్ప నృత్య కళాకారిణిగా తీర్చిదిద్దుతారు శర్మ గారు . ఆ క్రమంలో అగ్రహారీకుల చేత బహిష్కరించబడతాడు . శర్మ గారు భార్యను త్యజించి ఊరి చివర పాక వేసుకుని ఆ దొమ్మరి పిల్లకు భైరవి అని అమ్మ వారి నామాన్ని ఇచ్చి గొప్ప నృత్య కళాకారిణిని చేస్తారు .

నృత్య పోటీలో గెలిచి తన గురువు గారిని అదే ఊరి వాళ్ళు కంకణం తొడిగి గౌరవించేలా చేస్తుంది భైరవి . తన భార్య పది మందిలో నాట్యం చేయ ఇష్టం లేని కొడుకుతో కాకుండా మరో కరటకునితో వివాహం నిశ్చయించి , పెళ్లి పీటల మీద నుంచి వెళ్ళిపోయి ఆనందుని వివాహం చేసుకుంటుంది భైరవి . జీర్ణించుకోలేని శర్మ గారు తనువు చాలిస్తారు .

కొండముది శ్రీరామచంద్ర మూర్తి వ్రాసిన చిరుమువ్వల మరుసవ్వడి నవల ఆధారంగా నిర్మించబడిన ఈ సినిమా ఆ కధను తెరకు ఎక్కించిన విధానం అద్భుతం . ఇక్కడే ఏ దర్శకుని సృజనాత్మకత బయటపడేది . అందులో జంధ్యాల సఫలీకృతులు అయ్యారు . ముఖ్యంగా భైరవి పాత్రకు కథక్ నృత్యకారిణి మాళవికను , శర్మ గారి పాత్రకు గిరీష్ కర్నాడుని , శర్మ గారి తండ్రి పాత్రకు పుచ్చా పూర్ణానందం గారిని , శర్మ గారి భార్యగా కాంచనను ఎంపికే అసామాన్యం . ఆ పాత్రలకు సరైన ఎంపికలు…

ఈ సినిమా కొరకు యాభై ఏళ్ళు దాటిన గిరీష్ కర్నాడ్ కష్టపడి కూచిపూడి నాట్యాన్ని నేర్చుకున్నాడట . ఈ సినిమా క్లైమాక్సులో యోగ మార్గం ద్వారా కపాల భేదనం పొందే సీన్లో అద్భుతంగా నటించారు . ఆ సీన్లో ఆయన ప్రదర్శించిన నాట్య నైపుణ్యం అద్భుతం .

కపాల భేదనం పొందిన మనుషులకు పునర్జన్మ లేని మోక్షం ప్రాప్తిస్తుంది అనేది సనాతన ధర్మంలో విశ్వాసం . ఆ నిష్క్రమణను ఈ సినిమాలో యోగ మార్గం ద్వారా జంధ్యాల చాలా గొప్పగా చూపారు . ఇక్కడే జంధ్యాల అపర విశ్వనాథ్ అయిపోయాడు .

ఈ సినిమాలో మరో గొప్ప పాత్ర శర్మ గారి తండ్రి పాత్ర . ఈ పాత్రను ధరించిన పుచ్చా పూర్ణానందం గారిది మా గుంటూరు జిల్లా దుగ్గిరాల మండలం పెద కొండూరు గ్రామం . బెనారస్ హిందూ యూనివర్సిటీలో MA , LL.B చేసిన ఈయన తెనాలిలో ప్లీడర్ వృత్తిలో ఉంటూ స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొన్న వ్యక్తి . సావర్కర్ అభిమాని .

రచయిత గోపీఛంద్ సహాధ్యాయి . రంగ స్థల నటుడు అయిన వీరిని ఈ సినిమా ద్వారానే వెండితెరకు పరిచయం చేసారు జంధ్యాల . తర్వాత జంధ్యాల మరి కొన్ని సినిమాలలో కూడా చక్కని నటనను ప్రదర్శించారు .

కాంచన . కుమారుడి మీద ప్రేమ , భర్త పట్టుదల తెలిసిన ఇల్లాలి బాధ్యతల మధ్య నలిగిపోయే మహిళగా చాలా గొప్పగా నటించింది . ఈ నలుగురి తర్వాత చెప్పుకోవలసింది సుత్తి జంట , శ్రీలక్ష్మి . ఎక్కడా విసిగించకుండా ఈ ముగ్గురి హాస్యాన్ని మలిచాడు హాస్యబ్రహ్మ జంధ్యాల . ముఖ్యంగా ఈల రాణిగా శ్రీలక్ష్మి నటన ప్రేక్షకులు మరచిపోలేరు . సినిమా నడకలో చక్కటి భాగం అవుతాడు సుత్తి వీరభద్రరావు . బాగా నటించారు .

సంగీత , నృత్య ప్రధానమైన ఈ సినిమాకు ప్రాణం రమేష్ నాయుడు సంగీత దర్శకత్వం , శేషు నృత్య దర్శకత్వం . మౌనం కూడా భాషే . ఈ మౌన భాషను ఈ సినిమాలో రమేష్ నాయుడు బాగా చూపారు . సౌండ్ లేకుండా కొన్ని సన్నివేశాలు నడుస్తాయి . మౌన భాషతో పాటు శబ్దం . పాటలన్నీ శ్రావ్యంగా ఉంటాయి .

ముందుగా గుర్తుకొచ్చే పాటలు పిలిచిన మురళికి వలచిన మువ్వకు ఎదలో ఒకటే రాగం అది ఆనంద భైరవి రాగం . అసలు ఈ టైటిల్ని ఎంపిక చేసుకోవటం లోనే జంధ్యాల సక్సెస్ నిండి ఉంది . హీరో పేరు ఆనంద్ . హీరోయిన్ పేరు భైరవి . వెరశి ఆనందభైరవి . అది రాగం కూడా . మరోసారి హేట్సాఫ్ టు జంధ్యాల .

మరో పాట కొలువైతువా రంగశాయీ . దేవులపల్లి వారు వ్రాసిన ఈ పాట నాట్య పోటీకు చిత్రీకరించబడింది . అద్భుతంగా ఉంటుంది . జీవన సారమంతా కలబోసిన పాట సుడిగాలి లోన దీపం కొడగొట్టిపోతే మాయం . వేదాంతాన్ని అంతా రంగరించి పోసారు ఈ పాటలో . జిత్ మోహన్ మిత్రా , కాకినాడ శ్యామల , చిరంజీవి కవితల మీద ఉంటుంది . రోడ్ మీద వేసే గారడీలో ఇంత వేదాంతాన్ని పెట్టటం , సాధారణ జనం భాషలో వ్రాయటం గొప్ప విషయం .

మరో పాట చైత్రము కుసుమాంజలి . శిష్యురాలికి నాట్యం నేర్పించే పాట . అద్భుతమైన చిత్రీకరణ . ఇలాంటిదే మరో పాట బ్రహ్మాంజలి . ఇదీ నాట్యం నేర్పే మొదట్లో వస్తుంది . గురు బ్రహ్మా అంటూ మొదలయ్యే ఈ పాటలో శర్మ గారు తన తండ్రి పాదాలకు నమస్కరిస్తే , భైరవి శర్మ గారికి నమస్కరించటం చాలా బాగా చూపారు జంధ్యాల .

క్లైమాక్స్ గీతం రా రా రా రాగమై . ఇదే కొద్దిగా సెట్ , ఫిట్ కాలేదేమో అనిపిస్తుంది నాకు .

ఈ పాటల్ని వ్రాసిన వేటూరి , దేవులపల్లి , బి యల్ యన్ ఆచార్యలను , పాడిన బాలసుబ్రమణ్యం , యస్ జానకి , యస్ పి శైలజలను అభినందించాలి . సినిమా కధనానికి ప్రాణం పోసారు .

ఇతర ప్రధాన పాత్రల్లో ముఖ్యమయినది ఆనంద్ స్నేహితురాలి పాత్ర ప్రియ . రెండు జెళ్ళ సీత మహాలక్ష్మి బాగా నటించింది . చక్కటి పాత్ర . ఆమె తండ్రిగా రమణమూర్తి , దుర్భుధ్ధి స్నేహితుడు కరటకునిగా శుభాకర్ నటించారు . ఇతర పాత్రల్లో హేమసుందర్ , డబ్బింగ్ జానకి , ప్రభృతులు నటించారు .

ఈ సినిమా ఔట్ డోర్ షూటింగ్ అంతా కోరుకొండలో చేసారు . ఆ గ్రామం , పరిసర ప్రాంతాల , బీచ్ , వగైరాలను అన్నీ గోపాలరెడ్డి గారు బ్రహ్మాండంగా కెమేరాలో బంధించారు . కోరుకొండ విశిష్టాద్వైత సంఘం వారికి టైటిల్సులో ప్రత్యేకంగా ధన్యవాదాలు చెప్పారు జంధ్యాల . వారిదీ ప్రధాన పాత్రే సినిమాలో .

ఈ సినిమాలో నృత్యమే ప్రధానం . భైరవితో పాటు నృత్య పోటీలలో పాల్గొనే నాట్యకారుడిగా నాట్యాచార్య వెంకట రామ శర్మ మహాద్భుతంగా నర్తించారు . ముఖ్యంగా రెండో పోటీలో ఈ మహానుభావుడు , మాళవికలు తమ నాట్య విరాటాన్ని ప్రదర్శిస్తారు . Hats off to both of them . సినిమాలో గిరీష్ కర్నాడ్ నాట్యాలు కూడా గొప్పగా ఉంటాయి . Hats off to Seshu .

ఇంత గొప్ప దృశ్య కావ్యానికి ఇవ్వవలసిన గౌరవాన్ని ఇచ్చారు తెలుగు ప్రేక్షకులు . 11 కేంద్రాలలో వంద రోజులు ఆడించారు . వంద రోజుల ఫంక్షన్ మద్రాస్ వళ్ళువార్ కొట్టంలో జరిగింది . అంతేనా ! అవార్డుల వర్షం కురిసింది . నాలుగు నంది అవార్డులు వచ్చాయి . ఉత్తమ చిత్రం , ఉత్తమ దర్శకత్వం , ఉత్తమ ఛాయాగ్రాహణం , ద్వితీయ ఉత్తమ కధారచన .

ఇవే కాకుండా జాతీయ స్థాయిలో ఉత్తమ ప్రాంతీయ చిత్ర దర్శకత్వానికి కూడా . ఇవన్నీ కాకుండా ఔత్సాహిక కళా వేదికలు ఇచ్చిన పురస్కారాలు కుప్పలుకుప్పలు .

ఇంత గొప్ప దృశ్య కావ్యానికి కారణమయిన కూచిపూడి నృత్యం మన తెలుగు వారిది . రాష్ట్రానికి నడిబొడ్డున ఉన్న కృష్ణా జిల్లా లోని కూచిపూడి గ్రామానిది . అలాంటి ఈ కూచిపూడి గ్రామంలో పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయాన్ని మన ప్రభుత్వం నెలకొల్పటమే ఈ నాట్యానికి మనమంతా ఇచ్చే నివాళి .

ఇంతకుముందు ఎవరయినా ఈ సినిమాను చూడకపోతే అర్జెంటుగా చూసేయండి . మన తెలుగు నాట్యానికి , సంస్కృతికి , అభ్యుదయ భావజాలానికి పెద్ద పీట వేయండి . విశ్వనాథ్ ఎంత చిరస్మరణీయుడో , ఈ సినిమా ద్వారా జంధ్యాల కూడా అంత చిరస్మరణీయుడు . ఎందరో మహానుభావులకు అందరికీ వందనములు .
#తెలుగుసినిమాలసింహావలోకనం #తెలుగుసినిమాలు #సినిమాకబుర్లు