ప్రపంచ కార్మిక యూనియన్ల చరిత్రలోనూ ఎవరికీ సాధ్యం కాని రికార్డు…

———————————-

సంజీవరెడ్డికో హటావో – ఆంధ్రభూమికో బచావో … కొన్ని వందల మంది జర్నలిస్టులు డెక్కన్ క్రానికల్ ఆఫీస్ ముందు చేరి నినాదాలు చేస్తున్నారు . 85 సంవత్సరాల డిసి చరిత్రలో , 65 ఏళ్ళ యూనియన్ చరిత్రలో , యూనియన్ అధ్యక్షునిగా 55 ఏళ్ళ సంజీవరెడ్డి చరిత్రలో డిసి కార్యాలయం ముందు అంతమంది జర్నలిస్టులు చేరి అలా నినాదాలు చేయడం అదే మొదటి సారి . నెలనెలా జీతం చెల్లిస్తూ , ఉద్యోగ భద్రత ఉన్నప్పుడు సగటు జీవి తన కుటుంబం కోసం బానిసత్వాన్ని సైతం స్వీకరిస్తాడు . జీతం లేదు , ఉద్యోగం లేదు, పొమ్మన్నప్పుడు ఎవడి మీదైనా తిరుగుబాటుకు సిద్ధం అవుతాడు . రెండేళ్ల క్రితం అదే జరిగింది . డిసి కార్యాలయం ముందు చేరి సంజీవరెడ్డికో హటావో , ఆంధ్రభూమికో బచావో అని దిక్కులు పిక్కటిల్లేలా నినాదాలు చేశారు .

నినాదాలు ఇస్తే ఏమైంది ?

సంజీవరెడ్డికో హటావో – ఆంధ్రభూమికో బచావో అంటే సంజీవరెడ్డిని పంపించి , భూమిని రక్షించారా ? అంటే.. చేశారు కానీ పూర్తిగా రివర్స్ గా చేశారు . సంజీవరెడ్డిని రక్షించి , భూమిని మూసేశారు . ఐతే ఘనత వహించిన నాయకులు గ్రాట్యుటీ లేకుండా పంపాలని చూసినా మేనేజ్మెంట్ ఒక్కొక్కరికి దాదాపు పది లక్షల వరకు గ్రాట్యుటీ , దాదాపు అంతే మొత్తం ఏడాది జీతం బకాయిలు ఇచ్చి పంపించారు . కార్మికులు ఎక్కడైనా యాజమాన్యానికి వ్యతిరేకంగా , కార్మిక సంఘం అధ్యక్షునికి మద్దతుగా పోరాడుతారు . ఇక్కడ మాత్రం రివర్స్ . కార్మికులు అధ్యక్షుడిని వ్యతిరేకిస్తే , యాజమాన్యం మాత్రం అతనికి అండగా నిలుస్తుంది . వేజ్ బోర్డు అమలు చేసినా , ఏం జరిగినా సంజీవరెడ్డికి కార్మికుల జీతం కోసి గండపెండేరమో , బంగారు కడియమో తొడిగేవారు . యాజమాన్య ప్రాయోజిత యూనియన్ . అధ్యక్షుడి తీరు అలా ఉన్నా , ఆఫీస్ లో ఉండే కార్మిక నాయకులు మాత్రం చాలా మంది కార్మికుల కోసం చిత్తశుద్ధితో కృషి చేసేవారు . వారు లేకపోతే ఎడిటర్ చాలా మందిని బూడిద చేసి మందులో కలుపుకొని తాగేసేవాడు .

*****

ప్రపంచ కార్మిక సంఘాల చరిత్రలో ఇదో రికార్డ్ . రోజూ వార్తలు అందించే పత్రికలు కూడా ఈ రికార్డ్ ను గుర్తించలేదు . . ఒక దినపత్రికకు 55 ఏళ్ళ నుంచి ఒకరే కార్మిక సంఘం అధ్యక్షుడుగా ఉండడం ప్రపంచంలో ఎక్కడా లేదు . గతంలో లేదు , కచ్చితంగా భవిష్యత్తులో రాదు . చిన్నాచితకా పత్రిక కాదు . సుదీర్ఘమైన చరిత్ర , ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో లార్జెస్ట్ సర్క్యులేటెడ్ ఇంగ్లీష్ దినపత్రిక డెక్కన్ క్రానికల్ గ్రూప్ కార్మిక సంఘానికి జి.సంజీవరెడ్డి అధ్యక్షుడు . 93 ఏళ్ళ సంజీవరెడ్డికి పోటీ లేదు , రాదు , యాజమాన్యం రానివ్వదు . 1938 లో డెక్కన్ క్రానికల్ ను రాజ్ గోపాల్ మొదలియార్ అనే తమిళ వ్యక్తి ప్రారంభించారు . కీస్ హైస్కూల్ తో పాటు అనేక విద్యా సంస్థలు , వ్యాపార సంస్థల్లో వీరి భాగస్వామ్యం ఉంది . దాదాపు అదే సమయంలో తెలంగాణ పత్రిక పేరుతో తెలుగు పత్రిక ప్రారంభించి , నిజాంతో గొడవ ఎందుకులే అని మూసేశారు . 1960లో ఆంధ్రభూమి తీసుకువచ్చారు .

1957లో డెక్కన్ క్రానికల్ కార్మిక సంఘం ఏర్పాటు అయింది . ముఖ్యమంత్రిగా పని చేసిన టి. అంజయ్య కూడా డెక్కన్ క్రానికల్ యూనియన్ అధ్యక్షునిగా చేశారు . తరువాత వెంకటేశం అనే కార్మిక నాయకుడు . తరువాత 1968 లో జి.సంజీవరెడ్డి యూనియన్ అధ్యక్షులు అయ్యారు . ఇప్పటికీ 55 ఏళ్ళ నుంచి ఆయనే అధ్యక్షుడు . డీసీ ప్రారంభించిన రాజగోపాల్ మొదలియార్ ఇద్దరు కుమారుల మధ్య వివాదం తలెత్తడంతో యూనియన్ అధ్యక్షునిగా ఉన్న సంజీవరెడ్డి తిక్కవరపు చంద్రశేఖర్ రెడ్డిని తీసుకువచ్చి డిసి కొనేట్టు చేశారు . దీనితో యాజమాన్యం ఆశీస్సులతో సంజీవరెడ్డి శాశ్వత అధ్యక్షునిగా ఉండిపోయారు . కార్మిక సంఘానికి అతను యాజమాన్యం తరపు అధ్యక్షుడు . దాదాపు మూడు దశాబ్దాల్లో ఎప్పుడు మాట్లాడినా భూమిని మూసేస్తారు అంటూ పెద్ద మనసుతో చెప్పిన గొప్పవారు .

55 ఏళ్ళ నుంచి గెలుస్తున్నారు అంటే అభిమానం ఉంటేనే కదా ? అనిపించవచ్చు . ఓటింగ్ జరిగితే కదా తెలిసేది . ఓటింగ్ ఉండదు , అంతా ఏకగ్రీవమే . ఒకవేళ ఉన్నా అధ్యక్షుడు మినహా మిగిలిన వాటికి ఉంటుంది . 87 నుంచి 2017 వరకు ఉద్యోగం చేసిన నేను మూడు దశాబ్దాల్లో ఒక్కసారి కూడా ఓటింగ్ చూడలేదు , ఓటు వేయలేదు .

ఆంధ్రప్రభలో పి.జనార్దన్ రెడ్డి సోదరుడు యూనియన్ నాయకుడిగా ఉండేవారు . చాలా బలమైన యూనియన్ అని పేరు . ఈ రెండు మీడియా సంస్థల్లో మాత్రమే బలమైన యూనియన్ . మిగిలిన సంస్థల్లో యూనియన్ ఉందని ఎవరికీ తెలియదు . రికార్డుల్లో ఉంటుంది దేవతా వస్త్రాల్లా .. కనిపించదు . ప్రభను పాత యాజమాన్యం అమ్మేసింది . అమ్మినవారు , కొన్నవారు బాగానే ఉన్నారు . కార్మికులు దెబ్బ తిన్నారు . ఇక ఎలక్ట్రానిక్ మీడియాలో యూనియన్ ఉంటాయా ? ఏమో తెలియదు . అక్కడ చాలా ఛానల్స్ లో దినదినగండం ఆరు నెలల ఆయుష్షు అన్నట్టుగా ఉంటుంది . మూడు నెలల నుంచి జీతాలు ఇవ్వడం లేదు అని సిబ్బంది దారిలో బైఠాయించినప్పుడు అప్పటికప్పుడు యూనియన్ తాత్కాలికంగా ఏర్పడుతుంది . మూడు నెలలు జీతాలు ఎందుకు ఇవ్వరు అంటే , సంస్థకు కట్టుబడి ఉంటారు, ఎక్కడికీ వెళ్లరు, అందుకే ఇవ్వం అని ఓ చోటా ఛానల్ ఓనర్ అద్భుతమైన సిద్ధాంతం చెప్పారు .

*****

ఓ జర్నలిస్ట్ వామపక్ష కార్మిక నాయకుడికి ఫోన్ చే,సి అన్నా, నాకు అన్యాయం జరిగింది . ఆధారాలు అన్నీ ఉన్నాయి . మీరే న్యాయం చేయాలి అని చెప్పగానే నిమిషాల్లో ఆ కార్మిక నాయకుడు అతని ముందు వాలిపోయాడు . చెప్పన్నా, ఆ కార్మిక ద్రోహి ఎవరో వాడి సంగతి తేలుద్దాం , పోరాడితే పోయేదేమీ లేదు, బానిస సంకెళ్లు తప్ప అంటూ ఎర్ర డైలాగులన్నీ ఏకరువు పెట్టాడు . ఆ జర్నలిస్ట్ ఆధారాలు అన్నీ ఆ ఎర్రన్న ముందు పెట్టాడు . అవి చూడగానే ఆ ఎర్రన్న ముఖం నల్లబడింది . ఏంటన్నా, నువ్వు మరీను, మా పార్టీ పత్రిక గురించే నన్ను ఫైట్ చేయమంటున్నావు . జోక్ చేస్తున్నావా అని వెళ్ళిపోయాడు . మెదక్ జిల్లాకు చెందిన మురళీ అనే జర్నలిస్ట్ విషయంలో ఇది వాస్తవంగా జరిగింది . కేసు ఏమైందో తెలియదు కానీ అతను కోర్ట్ కు వెళ్ళాడు . రాజీకి పిలిచారు అని ఓ ఐదేళ్ల కలిసినప్పుడు చెప్పాడు . కార్మికుల హక్కుల గురించి మీడియా ఎక్కువగా రాస్తుంది కానీ మీడియాలో అవి ఉండవు .

********

48 ఏళ్ళ క్రితం 75లో ఇందిరాగాంధీ విధించిన ఎమర్జెన్సీ గురించి ప్రతి యేటా క్రమం తప్పకుండా ఎమర్జెన్సీ ఆకృత్యాలు అంటూ మన మీడియా తద్దినం పెట్టినట్టు వ్యాసాలు రాస్తూ హక్కుల అణిచివేత గురించి పూర్తి పేజీ వ్యాసాలు ప్రచురిస్తుంది . ఇందులో విశేషం ఏమీ లేదు. ఇది అందరికీ తెలిసిందే . ఐతే ఆ వ్యాసం రాసే జర్నలిస్ట్ , ఎడిట్ చేసే సబ్ ఎడిటర్ , ప్రచురించే బాస్ వీరంతా నిత్యం తమ తమ మీడియా సంస్థల్లో అణిచివేతను అనుభవిస్తున్న వారే . హక్కులంటే ఏమిటో ఉద్యోగంలో చేరినప్పుడే మరిచిపోయినవారు . ఇందిరా గాంధీ 75 నుంచి 77 వరకు కేవలం 21 నెలలు మాత్రమే అత్యవసర పరిస్థితి విధించింది . మెజారిటీ మీడియాలో మాత్రం ఉద్యోగంలో చేరినప్పటి నుంచి రిటైర్ అయినంతవరకు అత్యవసర పరిస్థితి అనుభవించాల్సిందే .

ఎవరైతే ఏదైతే తాము కాదో… అది అని చెప్పడానికి ఎక్కువగా ప్రయత్నిస్తారు అంటాడు ఓషో . విలువలు పాటించని రాజకీయ నాయకుడే విలువల గురించి ఎక్కువగా మాట్లాడతారు . మీడియాలోనూ అంతే హక్కులు , చట్టాల గురించి , కార్మికులకు జరిగే అన్యాయాల గురించి ఎక్కువగా రాసే మీడియాలో వాటిని పాటించడం ఉండదు . వీటిని పాటించకపోయినా వ్యాపార పత్రికలు కొంత నయం . వామపక్ష పత్రికల్లో మరీ అన్యాయం . వ్యాపార పత్రికలతో పోటీ పడి ప్రకటనలు సంపాదిస్తారు కానీ ఉద్యోగులకు జీతాలు అంతంత మాత్రమే . హక్కుల గురించి కావాలంటే పది పేజీల పత్రికలో ఐదు పేజీలు రాయగలరు కానీ ఆచరణలో శూన్యం . వామపక్ష పత్రికల కన్నా వ్యాపార పత్రికలే ఈ విషయంలో కొంత నయం .

********

మీడియాలో కార్మిక సంఘాలు ఉండవా ? కార్మికులకు హక్కులు ఉండవా ? అంటే ఎందుకు ఉండవు . రికార్డుల్లో అద్భుతంగా ఉంటాయి . ఆచరణలోనే ఉండవు . రికార్డులు ముఖ్యం కానీ ఆచరణదేముంది . న్యాయమూర్తులు ఆలయాలను సందర్శించినప్పుడు ఎంత పెద్ద పత్రికలోనైనా పెద్ద ఫొటోతో వార్తలు వస్తాయి . ఎందుకు వస్తాయి అంటే…. వస్తాయి అంతే …

ఉమ్మడి రాష్ట్రానికి సంబంధించినంత వరకు డెక్కన్ క్రానికల్ గ్రూప్ (ఆంధ్రభూమి ) పత్రికల్లో , ఇండియన్ ఎక్ప్ ప్రెస్ ( ఆంధ్రప్రభ ) లో యూనియన్ చాలా బలమైంది . ఐతే వీటి ప్రెసిడెంట్ ను నిర్ణయించేది మాత్రం యాజమాన్యమే . ఇక మిగిలిన పత్రికల్లో సంఘాల సంగతి ఏమిటీ అంటే పెద్ద పెద్ద కుంభకోణాలను వెలికి తీసిన జర్నలిస్టులు కూడా తమ పత్రికలో కార్మిక సంఘం ఉందని , ఉంటే ఎవరు నాయకత్వం వహిస్తున్నారు అనేది పరిశోధించినా చెప్పలేరు . ఓ రోజు ఓ పత్రిక మిత్రుడితో మాట్లాడుతూ… పోనీ, రికార్డ్ లో యూనియన్ నాయకుడిగా ఎవరి పేరు ఉందో కనీసం వారికైనా తెలుసా ? అని అడిగితే , ఏమో అన్నాడు . జర్నలిస్టుల జీత భత్యాలు , సౌకర్యాలు , ఎలా ఉండాలో తేల్చడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం వేజ్ బోర్డును నియమిస్తుంది . ఒక్కటంటే ఒక్క పత్రికలో కూడా ఇప్పుడు వేజ్ బోర్డు సిఫారసులు అమలు కావడం లేదు . చాలా మంది జర్నలిస్టులకు వేజ్ బోర్డు అంటూ ఒకటి ఉంటుందనే తెలియదు . కార్మిక హక్కుల ఉద్యమాలకు నాయకత్వం వహించే వామపక్షాల మీడియాలో దీని గురించి అడగడం అనే ఆలోచన రావడం అంటే బొందితో కైలాసానికి వెళ్లాలనే అత్యాశ లాంటిదే .

*******

డిసి యూనియన్ లో అధ్యక్షుడు ఎప్పుడూ ‘‘మూసేస్తారు .. మూసేస్తారు’’ అని నెగిటివ్ గా మాట్లాడినా ఆఫీస్ లో నాయకత్వం వహించిన విజయకుమార్ , ఆనంద్ , బాలకృష్ణ వంటి వారు తమ శక్తి మేరకు సిబ్బంది హక్కుల కోసం కృషి చేసేవారు . ఐదేళ్ల క్రితం చేసిన లెక్కల్లో ఏదో తేడా వచ్చిందని గ్రహించి , నిరూపించి ఆ మేరకు జీతం పెంచడంతో పాటు ఐదేళ్ల బకాయిలు ఇప్పించారు . పాత సినిమాలో విలన్ ఆర్. నాగేశ్వర్ రావులా భారీకాయంతో భయపెట్టేట్టు ఉండేవారు ఆనంద్ అనే యూనియన్ నాయకుడు . ఎడిటర్ ఏంటీ, ఓనర్ కూడా చూస్తే చాలు భయపడాలి . ఎంతో మందికి అండగా నిలిచాడు . కానీ విఆర్ఎస్ ఇచ్చి ఒక్కొక్కరిని బయటకు పంపి యూనియన్ ను నిర్వీర్యం చేశారు . చివరకు తామే నిర్వీర్యం అయ్యారు .

****

గతంలో ప్రతి తెలంగాణ జిల్లా నుంచి కనీసం ఒక్కరైనా ఆంధ్రా నుంచి వచ్చిన వారు శాసనసభ్యులుగా ఉండేవారు . తెలంగాణ నుంచి ఆంధ్రకు వెళ్లి గెలిచింది ఇద్దరే . ఒకరు పి.శివశంకర్, రెండో వారు పివి నరసింహారావు … వీరు ప్రధాని హోదాలో నంద్యాల నుంచి గెలిస్తే , శివశంకర్ సామాజిక వర్గంతో గెలిచారు . కానీ ఆంధ్ర , తెలంగాణ , రాయలసీమ , ఉత్తరాంధ్ర , నెల్లూరు అక్కడా ఇక్కడా అనే తేడా లేకుండా ఉమ్మడి రాష్ట్రం నలుమూలలా గెలిచిన ఏకైక కార్మిక నాయకుడు జి. సంజీవరెడ్డి . రాష్ట్రంలో ఎక్కడ ఎడిషన్ పెట్టినా అక్కడ యూనియన్ కు మేనేజ్ మెంటే సంజీవరెడ్డికి అధ్యక్షున్ని చేసేది . వారి అనుబంధం ఫెవికాల్ లాంటిది . ..

****

సరే, ఇప్పుడు హక్కులను అమలు చేయమంటావా ? అంటే చేయమని చెప్పడానికి నేనెవరిని , చేయడం లేదు అని చెబుతున్నాను అంతే … పేరు గుర్తుకు వచ్చాక చెబుతాను, హైదరాబాద్ లో ఒక వామపక్షవాది ప్రింటింగ్ ప్రెస్ పెట్టి నిబంధనలను తూచా తప్పకుండా పాటించి కార్మికులకు జీతాలు , సౌకర్యాలు కల్పించారు . ఏడాదిలోపే నిండా మునిగిపోయి వ్యాపారం ఎత్తేశాడు . నీతులు చెప్పేవారు పాటించరు . పాటించేవారు నిండా మునిగిపోతారు ……. బుద్దా మురళి