ఈ మట్టిబిడ్డను తాకిన పద్మశ్రీ పునీతం… చిందు ముద్దుబిడ్డ గడ్డం సమ్మయ్య…

కులం ఒక విలక్షణమైన రూపం. ఉల్లిపాయ పొరలా ప్రతి పొరలోనూ విలువల దొంతరలను సహజ సిద్దంగా ఏర్పాటు చేసింది. పోషక, పోషిత, శోషిత లాంటి శ్రేణులను ఏర్పాటు చేసి, ఒకరి మీద మరొకరిని పరస్పర సహకారిగా మార్చి, అమర్చి, అంతర్గత దొంతరల ఏర్పాటు చేసింది. వందలాది కుల- ఉప కులాలుగా, ఆశ్రిత/సమాంతర కులాలుగా కొన్ని జాతులను కట్టు బానిసలుగా మార్చారు.

ఈనాటికీ కంటికి కనిపించని వినిపించని అదృశ్య, అవ్యాచ్య జీవులు ఉన్నారు. అసమ విలువల చట్రం అత్యంత దిగువున ఉన్న కులస్తులు చిందు, డక్కలి… నిజానికి జనాభా దామాషా ప్రకారం రిజర్వేషన్లు వాళ్ళకే కావాలి. అనాదిగా అట్టడుగు పనులు చేస్తూ, బ్రతుకీడుస్తున్న బడుగుజీవులు వాళ్ళు.

వాస్తవానికి మరింత పెద్ద పురస్కారానికి అర్హుడు సమ్మయ్య. తరాలుగా సాంప్రదాయ చిందు యక్షగాన కళాకారుల కుటుంబం. అవ్వలు అయ్యలు తాతలు ముఖానికి రంగేసుకొని రామాయణ, భారత, భాగవత, యక్షగాన కథలు తరాలుగా చెబుతున్నారు.

ఈ దేశంలో ఒక దశలో వైదిక మతం తగ్గుముఖం పట్టిన సంక్షుభిత కాలాన… ఆ పరంపరను వందల ఏళ్లుగా భుజాన వేసుకొని మోస్తున్న ధార్మిక రాయబారులు. నిజమైన సాంస్కృతిక రధసారధులు. యాడాదిలో కేవలం ఆరు నెలలు మాత్రమే కథలు చెప్పడం, మిగతా కాలాన షికారు చేసుకొని

‘రాత్రికి రాజులు పగలు యాచకులుగా’ బ్రతుకీడుస్తున్నారు.

మన చుట్టూ చిందు, బైయిండ్ల, పంబాల, సమగర, డక్కలి, నులక చందయ్య (జంగాల) ఇంకా అనేక అదృశ్య, అవాచ్య కులాలు ఉన్నాయి. చానా మందికి తెలియదు కూడా.

నేను గడ్డం సమ్మయ్య ఊరు అప్పిరెడ్డి పల్లి పోయిన. ఆయన బ్రతుకును దగ్గరగా చూసా. సమ్మయ్య సహచరి శ్రీ రంజని చేతిముద్ద తిన్న. కల్లు బొట్టు తాగిన. కొడుకులు సోమరాజు, హిమగిరి, మురళిని కలిసా. సమ్మయ్య మా ఇంటికి వచ్చాడు.

చిందు యల్లమ్మ, డక్కలి గోపాల్, గడ్డం సమ్మయ్య, శ్యామ్, గొప్ప కళాకారులు వాళ్ళు… మనకు తెలియని తరతరాల చరిత్ర వాళ్ళ కవిలే కట్టెలో, వాళ్ళ మదిలో భద్రంగా ఉన్నాయి.

గడ్డం సమ్మయ్య బ్రతుకు సంచారి. ఒక్కొక్క కన్నీటి బొట్టు బ్రతుకుకి ఇంధనంగా మార్చుకున్న వాడు. అతను ఆశ్రితులకే ఆశ్రితుడు. అంటరాని వాడికే అంటరానివాడు. నిచ్చెన మెట్ల వ్యవస్థలో ఆయన కింద ఇంకా పది కుల దొంతరలు ఉన్నాయి…

చిందు ఒక విశిష్టమైనది. సకల కళలకు మూలం. మన ముందే బ్రతికి మాయం అయిన చిందు ఎల్లమ్మ చెప్పిన అల్లి రాణి కథల వ్యధాత్మక గతం ఉంది . ఆమెది విస్మృత గాథ. ఆదిమ కాలాన సర్వ కళలకు మూలం అయిన చిందు తన పూర్వీకుల త్యాగ ఫలం.

నాకు ఈ అవార్డుల మీద ఏ భ్రమలూ లేవు . వివక్షల ఏలికల పాలనలో గుడిసెల చూరు కింద, చెట్ల కింద సంచారులుగా బ్రతికిన ఒక మట్టి బిడ్డ పాదాలు సృశించి పద్మశ్రీ తన పాపాలను కడుక్కుంది. మచ్చలేని నీ జాతి ఈ అవార్డుల పందేరంలో పడి కలుషితం అవుతుందేమో అనే బెంగ కూడా ఉంది సమ్మయ్య